Privacy in de politiek: OV-chipkaart in de politiek

Tijdens het overleg van 6 oktober 2010 heeft Aptroot (VVD) voor een kortere bewaartermijn van reisgegevens gepleit. Aptroot vindt 6 tot 8 weken bewaren acceptabel, om te kijken of de afrekening klopt, maar daarna moeten de gegevens worden gewist. Nu worden gegevens nog 2 tot 7 jaar geregistreerd. Demissionair minister Eurlings wil de termijnen niet veranderen omdat reizigers die gegevens nodig kunnen hebben voor hun belastingaangiftes. (Het is niet bekend of de belastingdienst ook uw aangiftes met deze gegevens controleert - red.) Wel wil de minister kijken of je als reiziger kan aangeven of gegevens wel of niet langer bewaard moeten worden. Een zogenaamd opt-in systeem.

Zowel VVD als Groenlinks vinden het heel begrijpelijk dat mensen nu een anonieme OV-chipkaart willen gebruiken. Tariefverschillen tussen persoonlijke of anonieme OV-chipkaarten moeten daarom verdwijnen. De minister ziet hier niets in, omdat kortingen bijvoorbeeld leeftijdsafhankelijk zijn en dan moet je dus over persoonsgegevens beschikken.

De OV chipkaart

De OV chipkaart is een particulier initiatief van vervoersbedrijven. Ook de staatssecretaris beaamt dit. Het is begonnen in Rotterdam en wordt nu door heel Nederland uitgerold. In de wet personenvervoer 2000 (Wp2000) wordt wel over een elektronische betaalvorm gesproken, maar de invulling niet geregeld. De invulling wordt geregeld via Algemene Maatregelen van Bestuur (AMVB). De staatssecretaris heeft besloten tot een acceptatieplicht voor vervoerders van de OV-chipkaart. De staatssecretaris heeft ook besloten dat de strippenkaart straks geen wettig vervoersbewijs meer is.

Gegevens worden jaren bewaard

Het systeem van de OV-chipkaart registreert naast persoonlijke gegevens alle reisgegevens. De gegevens worden 7 jaar bewaard(!) omdat dat volgens de geldende belastingregels noodzakelijk is. Uiteraard zijn de gegevens (onder voorwaarden) toegankelijk voor politie en justitie. Ook kunnen bijvoorbeeld conducteurs via hun apparatuur een deel van je reisgeschiedenis bekijken.

Je kunt ook anoniem reizen, maar dan gelden beperkingen. Zo kun je geen senioren-, voordeeluren- of andere kortingskaart krijgen en betaal je dus altijd de volle prijs. Groenlinks heeft op 6 oktober 2009 aan de staatssecretaris gevraagd om ook met een anonieme kaart met voordeel te kunnen reizen. De staatssecretaris antwoord dat de privacy goed beschermd is en dat met korting reizen alleen op een persoonlijke OV chipkaart mogelijk is. Waarom er niet een anonieme kaart zonder beperkingen ingevoerd kan worden is onduidelijk.

Stemming

Over de OV-chipkaart zelf zijn geen stemmingen geweest in het parlement, omdat het geheel door moties en amvb's geregeld wordt. Daarom is de stemmingsgrafiek leeg gelaten. De regering gaat wettelijk over welk vervoersbewijs geaccepteerd moet worden door de vervoerders. Door het laten vervallen van de strippenkaart, wordt de chipkaart de facto het vervoersbewijs. In het kamerdebat van 3 november 2008 is een motie door de SP ingediend om het uitzetten van de strippenkaart uit te stellen. Hierover werd op 18 december 2008 gestemd. SP, GroenLinks, de PvdD en de PVV waren voor. De anderen tegen. De stemming over de Wp2000 was op 11 mei 2000. CDA, GroenLinks en SP waren tegen. De anderen waren voor.