Inhoud
Bits of Freedom Nieuwsbrief - 6 mei 2010
1. Webblokkade Brein tast fundament van internet aan
Brein, de lobbyclub van de contentindustrie, eist dat internetprovider Ziggo Nederlandse internetters de toegang tot The Pirate Bay ontzegt. Dit is een gevaarlijke ontwikkeling, omdat de neutrale rol van providers hiermee in gevaar komt. Vanwege het zwaarwegend maatschappelijk belang moet de Nederlandse overheid zich daarom uitspreken tegen deze door de industrie afgedwongen internetblokkades.
Internetproviders zoals Ziggo zijn op grond van Europese regelgeving niet aansprakelijk voor het verkeer dat via hun netwerk verloopt. De Europese wetgever heeft bewust voor die aansprakelijkheidsbeperking gekozen om innovatie te bevorderen en censuur te voorkomen. Brein probeert deze Europese regelgeving nu te omzeilen.
Wanneer Ziggo websites zou gaan blokkeren die volgens derden niet acceptabel zijn, zou daarmee een onwenselijk precedent worden geschapen. The Pirate Bay zou de eerste, maar zeker niet de laatste website op een zwarte lijst worden. In Australië is zelfs een website over euthanasie op zo een zwarte lijst gezet.
Zodra providers websites gaan blokkeren, betekent dat het einde van een vrij en open internet. Het fundament van het internet zoals we het nu kennen, is juist dat internetproviders het verkeer van hun gebruikers ongefilterd doorlaten. Wanneer we dat uitgangspunt loslaten, zetten we het open karakter van internet op het spel. De contentindustrie moet met haar tijd meegaan, en het internet gebruiken in plaats van het bestrijden.
2. Strijd bewaarplicht met grondrechten eindelijk getoetst door Europese rechter
De volgende fase in het terugdraaien van de controversiële bewaarplicht bel- en internetgegevens is een feit. Na een uitspraak van de Ierse hoogste rechter op 6 mei 2010, zal het Europese Hof van Justitie zich moeten buigen over de verenigbaarheid van de Europese richtlijn bewaarplicht met onze fundamentele rechten en vrijheden, zoals het recht op privacy. Als het Europese Hof de breed gedragen kritiek op de bewaarplicht van rechters en experts overneemt, vervalt de bezopen verplichting voor telecombedrijven om het bel- en internetgedrag van alle Europeanen een jaar lang te monitoren.
Digital Rights Ireland, de Ierse collega van Bits of Freedom, boekt met de doorverwijzing een belangrijk succes. In Duitsland, Roemenië en Bulgarije is de bewaarplicht al ongrondwettig verklaard. In tegenstelling tot deze landen kent Nederland
geen Constitutioneel Hof. Daarom is de toetsing van wetten aan de fundamentele rechten bij ons moeilijk te realiseren. Maar als het Europese Hof van Justitie in Luxemburg de richtlijn strijdig met onze grondrechten verklaart, worden alle Europeanen in een klap verlost van de richtlijn bewaarplicht.
Met de rechterlijke uitspraken en alle kritiek van experts wordt de druk op de controversiële bewaarplicht opgevoerd. Dat momentum is hard nodig, aangezien de bewaarplicht in september 2010 wordt geëvalueerd in Brussel. Eurocommissaris Viviane Reding kondigde al aan de richtlijn volledig te willen heroverwegen, dat is alvast een goed teken. Het torpederen van de bewaarplicht is namelijk van groot belang voor onze digitale vrijheid. De Duitse rechters omschreven de bewaarplicht namelijk als 'een bijzonder zware inbreuk [op het communicatiegeheim] van een omvang, die de rechtsorde tot nu toe niet kent' (par. 210).
Wat nu? De volgende stap is de precieze formulering van de Ierse vragen aan het Europese Hof. Die vragen worden binnenkort verwacht. Bits of Freedom blijft verslag uitbrengen van de ontwikkelingen, en zal er samen met haar Europese collega's alles aan doen om de bewaarplicht te torpederen. Of dat nu in Luxemburg of in Brussel moet gebeuren.
3. Nieuw t-shirt Bits of Freedom te koop!
Jullie hebben er even op moeten wachten, maar het was het waard. Het nieuwe Bits of Freedom t-shirt is uit! Koop het in de winkel van T-Junk. Het kost € 20,- en de opbrengsten gaan naar Bits of Freedom. Het t-shirt is verkrijgbaar in twee kleuren en ontworpen door Suzero.
4. Ontwikkeling zelfverdedigingsgids voor internetgebruikers van start
Bits of Freedom kondigde eerder al aan een zelfverdedigingsgids voor internetgebruikers te gaan ontwikkelen. Inmiddels weten wij wie er behoefte hebben aan zelfverdediging, welke vorm de gids moet aannemen en is er tijd vrijgemaakt voor het realiseren ervan. Een korte update.
De werktitel van de gids luidt: 'Online Zelfverdediging in 10 minuten'. Met de gids wil Bits of Freedom een breed publiek de kans geven hun zelfverdediging in tien minuten stevig te verbeteren. Je kunt jezelf en je omgeving namelijk al heel eenvoudig wapenen tegen zaken als spam, ongewenste reclame, identiteitsfraude en virussen. Daarnaast biedt de gids aanvullende maatregelen bij vijf gangbare online handelingen: surfen, mailen, social networking, bellen en filesharing.
De gids is kort en krachtig. Maatregelen worden in toegankelijke taal en met heldere afbeeldingen beschreven. De gids zal verschijnen als website, als boekje en als poster. Zo kan iedereen de gids delen met zijn naaste omgeving, uitprinten en ophangen op de werkvloer of in het klaslokaal. De gids is uiteraard gratis, wordt uitgebracht onder een Creative Commons licentie en waar mogelijk moedigen wij het gebruik van open source software aan.
Streefdatum voor publicatie is medio juni. Vanaf volgende week gaan wij op zoek naar vrijwilligers die kunnen helpen met de vormgeving. Geïnteresseerden kunnen zich nu alvast melden via: info@bof.nl.
5. EZ: "geen visie op internet, maar afknijpen en afsluiten mag"
Op 28 april hield Economische Zaken een bijeenkomst over haar nieuwe telecom-wetsvoorstel. Omdat dit wetsvoorstel een gevaar is voor het vrije internet, was Bits of Freedom aanwezig. Een verslag.
Vrij internet: geen visie, gemiste kans
Op het gebied van het vrije internet mist EZ visie, en dat gaf ze tijdens de bespreking grif toe. Het uitgangspunt van EZ bij het schrijven van het concept-wetsvoorstel, is dat de wet een letterlijke implementatie van Europese regelgeving zou moeten zijn. EZ verbiedt providers daarom niet om websites en diensten af te knijpen of af te sluiten, mits ze maar eerlijk zeggen dat ze dat doen.
Maar de Europese regelgeving waar EZ zich op baseert, laat lidstaten juist de ruimte: providers moeten in ieder geval transparant zijn over of ze websites of diensten blokkeren, en lidstaten kunnen besluiten om verdergaande verplichtingen aan providers op te leggen (en hun bijvoorbeeld verbieden om sites te blokkeren).
Wij merkten in reactie daarom op dat EZ zich niet achter EU-regelgeving zou moeten verschuilen, en in plaats daarvan zelf beleid zou moeten formuleren aan de hand van haar visie op internet. En omdat EZ in de toelichting heeft aangegeven dat het blokkeren of afsluiten om commerciële redenen niet wenselijk is, zou dat ook in de wet moeten worden opgenomen. EZ wil echter dat het volgende kabinet een visie hierop ontwikkelt; zij wilde die inhoudelijke discussie niet voeren.
Wij stellen dus vast dat het beleid op het gebied van netneutraliteit nog geheel open ligt. Dat betekent dat wij de komende maanden campagne zullen blijven voeren voor regelgeving die waarborgt dat iedereen toegang blijft houden tot hetzelfde internet. We willen voorkomen dat het internet een splinternet wordt, waar je meer moet betalen om meer sites te bezoeken of meer diensten te gebruiken. Daarbij zullen we uiteraard niet vergeten dat in beperkte gevallen sprake kan zijn van redelijk netwerkbeheer, maar dat doet niet af aan het uitgangspunt dat providers zich niet mogen inlaten met het verkeer van hun gebruikers. Zie voor meer informatie over het standpunt van Bits of Freedom ons netwerkneutraliteit-dossier.
Internetverbod via achterdeur binnengesmokkeld
Ook hebben wij aandacht gevraagd voor het afsluiten of afknijpen van internetgebruikers. In Frankrijk moeten gebruikers van internet worden afgesloten als zij inbreuk maken op auteursrecht. Het kabinet heeft duidelijk aangegeven dat zij tegenstander is van zo een internetverbod in Nederland. Maar de muziek- en filmindustrie zal steeds vaker via contracten internetproviders dwingen om klanten die auteursrechtinbreuk maken een internetverbod op te leggen. Wij vroegen daarom aan EZ of zij zich bewust is van deze ontwikkeling, en hoe zij dit wil voorkomen.
Ook hier gaf EZ een teleurstellend antwoord. Naar de mening van EZ mogen providers klanten afsluiten om allerlei redenen, mits zij maar transparant zijn over de gevallen waarin dat gebeurt. Daarmee kan een internetverbod in Nederland via de contractuele achterdeur worden binnengesmokkeld. Nu EZ zich daarvan bewust is, zou zij in plaats daarvan beleid moeten formuleren dat erop neerkomt dat providers slechts in beperkte gevallen gebruikers van internet mogen afsluiten. Overigens is de vraag of dit niet volgt uit de nieuwe Kaderrichtlijn (met name par. 4 van de considerans in combinatie met het nieuwe artikel 3bis). Ook hiervoor zal Bits of Freedom campagne voeren.
Kortom: werk aan de winkel!
6. Drie nieuwe datalekken in slechts vier dagen
In de eerste dagen van mei zijn drie nieuwe datalekken aan het licht gekomen. Bits of Freedom heeft haar Zwartboek Datalekken bijgewerkt:
- Bij de achteringang van het politiebureau in Arnhem werd vorig week een dossier gevonden met met gegevens en foto's van elf verdachten. De politie erkent de fout.
- De politie van de regio Amsterdam-Amstelland publiceerde in mei een bericht over een drugstransport. De foto bij het bericht bevatte de naam- en adresgegevens van een van de verdachten. De politie erkent de fout.
- Door een fout van het secretariaat van de stichting Hypotheekleed is een email met vertrouwelijk gegevens van DSB gedupeerden, onbedoeld bij een van de aangesloten particulieren terecht zijn gekomen. De stichting erkent de fout.
Bits of Freedom houdt een Zwartboek Datalekken bij om aandacht te vragen voor een groeiend probleem: er wordt steeds meer informatie over ons opgeslagen, en het risico dat die informatie kwijtraakt groeit daarmee ook. Bits of Freedom heeft tegelijkertijd een wetsvoorstel ingediend dat databankbeheerders verplicht om datalekken direct te melden. Zij heeft dat wetsvoorstel toegelicht in een position paper.
- Deze berichten op internet: