gelocked voor editing, veranderingen worden niet meegenomen!
Open, inzichtelijke en efficiënte overheid
De overheid is hier om de organisatie van onze samenleving zo overzichtelijk mogelijk te houden. Deze uitvoerende macht moet in een democratie controleerbaar zijn. Het is daarom belangrijk dat alles wat de overheid doet door haar burgers kan worden opgevraagd en ingezien. Dit recht op inzage is geregeld in de slecht functionerende Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Verzoeken verlopen uiterst traag en de geheimhouding van de overheid wordt te veel beschermd. Om dit te veranderen is de Wet Open Overheid (WOO) aangenomen in de Tweede Kamer (Kamerstuk 33.328). WOO is een verbetering op de WOB, maar is nog verre van perfect. De antimisbruikbepaling dreigt te leiden tot willekeur en bovendien ontbreken sancties op het niet (tijdig) naleven van WOO-verzoeken.
Alle ambtenaren (ongeacht positie) dienen verantwoording af te leggen. Niet alleen aan de overheid, maar ook aan de burger. Door ambtenaren zo duidelijk mogelijk identificeerbaar te maken, worden ze gemakkelijker aanspreekbaar op hun handelen en gedragingen. Als een ambtenaar zijn persoonlijke beleidsvisie bij een advies gebruikt, mag deze niet gecensureerd worden bij WOB- of WOO-verzoeken. Met de huidige mogelijkheden van het internet is het niet meer dan logisch te verwachten dat iedereen naar wens informatie direct moet kunnen inzien. Hiervoor moet er naast een indexverplichting ook openbaarheid van documentatie standaard te maken. De WOB of WOO zal dan worden vormgegeven rondom de uitzonderingen; enkel en alleen informatie die om specifieke redenen niet standaard vrijgegeven hoeft te worden.
Een betrouwbare overheid begint met een controleerbaar en representatief parlement wat proactief en adequaat die overheid controleert. De Piratenpartij constateert dat de controlefunctie van de Eerste en Tweede Kamer door fractiediscipline en vergaderlast onder druk staat. Daarnaast wordt de controlefunctie van de burger systematisch tegengewerkt door WOB verzoeken te frustreren.
Juiste behandeling van WOB-verzoeken.
Binnen alle lagen van de overheid moet het tegenwerken van WOB(en later WOO)-verzoeken stoppen. Deze verzoeken dienen tijdig en volledig afgehandeld te worden. Het uitgangspunt moet zijn om zoveel mogelijk informatie vrij te geven. Er moet een cultuuromslag plaatsvinden waarbij openheid de standaard wordt. Het onnodig zwartlakken van teksten dient te worden bestraft. Er moet voorkomen worden dat politieke keuzes op een lager niveau worden afgestraft. Door duidelijke richtlijnen op te stellen omtrent documentatiestructuur moet altijd achterhaald kunnen worden waar enige politieke beslissingen ontstonden.
Feedbacksysteem voor wetgeving.
Door de regelgevende overheidsinstantie direct verantwoordelijk te maken voor (een eerste versie van) de uitwerking en de bijbehorende software, kunnen problemen worden voorkomen en wordt dubbel werk op een lager niveau voorkomen. Een feedback-trackingsysteem voor bureaucratie en wetgeving faciliteert terugkoppeling van uitvoerenden omtrent wet- en regelgeving. Er komt een systeem dat automatisch terugkoppelt wat er fout gaat op uitvoerend niveau, zodat snel aanpassingen op een hoger niveau kunnen worden gedaan. Een dergelijk systeem is vergelijkbaar met het bug-trackingsysteem dat bij bedrijven en op internet vaak gebruikt wordt.
Open standaarden
De overheid moet de ontwikkeling van open source en open standaarden in de publieke en private sector faciliteren zodat op termijn veel tijd en geld bespaard kan worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld al bij stopcontacten of micro usb aansluitingen voor een mobiele telefoon. Er zijn veel meer voorbeelden van zaken waarbij een grotere marktefficiëntie kan optreden wanneer onderdelen open source en met een open standaard ontwikkeld worden. Ook ontwerpen van door de overheid gebruikte materialen, zoals bijvoorbeeld verkeersborden en lantaarnpalen, kunnen open source worden ontwikkeld.
Meer vertrouwen in de burger.
Nederland kent heel veel regels. Door al die regels zijn mensen in alle beroepsgroepen veel tijd kwijt aan administratie. Die tijd kunnen ze dan niet besteden aan hun werk. Bureaucratie is er vaak op gericht om werknemers te controleren en verantwoordelijkheden af te dekken. De overheid moet haar controledrang temperen. De overheid moet vertrouwen hebben dat mensen goed zijn opgeleid en kundig genoeg zijn om hun beroep op een juiste wijze uit te oefenen. De overheid lijkt de burger steeds meer te zien als een mogelijke verdachte. Zodoende komt de overheid steeds meer tegenover de burger komt te staan. Wij willen dat de overheid weer naast de burger komt staan.
Klokkenluiders moeten beter worden beschermd.
Klokkenluiders onthullen zaken die “geheim” gehouden worden. Als overheden of bedrijven wangedrag proberen te verhullen speelt een klokkenluider een belangrijke maatschappelijke rol. Hun positie moet dan ook goed worden beschermd. Het melden van misstanden moet mogelijk zijn buiten de eigen organisatie. Een klokkenluider moet tevens vrijwaring krijgen van vervolging door het OM. Ook moet er een goede ontslagbescherming zijn voor klokkenluiders.