Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


archief:politiek:preventief_fouilleren_verruimen

Verruimen preventief fouilleren

De PvdA-fractie in de Eerste Kamer heeft bedenkingen tegen het verruimen van de bevoegdheden voor preventief fouilleren. Bij de voorbereidingen voor het debat in de Eerste Kamer blijkt de PvdA samen met D66 niet overtuigd dat de huidige bevoegdheden ontoereikend zijn. Zij stellen dat er geen gegevens zijn waaruit blijkt dat wapengeweld dusdanige verstoring van de openbare orde veroorzaakt “dat (verdere) beperking van grondrechten daadwerkelijk noodzakelijk is”.

De VVD-fractie is positiever maar vraagt zich af of dit nu een preventief instrument voor het bewaken van de openbare orde is, of een middel om misdrijven (bezit van wapens) op te sporen. Net als bij de 'voetbalwet' verschuift het strafrecht naar het bestuursrecht. Anders gezegd, niet de rechter, maar de burgemeester bepaalt. Ook PvdA en D66 vragen zich af of dit niet teveel door elkaar gaat lopen. De minister komt naar verwachting binnen vier weken met een reactie.

Aangenomen in Tweede Kamer

Minister Opstelten (VVD) heeft een wetsvoorstel ingediend om de bevoegdheden voor preventief fouilleren te verruimen. Burgemeesters kunnen in een 'noodsituatie' per direct een gebied aanwijzen waarin preventief gefouilleerd kan worden. Ook mag de politie eerder tot fouillering overgaan en 'op en in het lichaam' fouilleren als mensen aangehouden en vastgezet worden.

Op 5 maart werd dit wetsvoorstel in de Tweede Kamer aangenomen. In het voorafgaande debat bleken alleen D66 en SP kritisch. Berndsen van D66 zei dat de rechten van onschuldige burgers “te grabbel” worden gegooid met deze verruiming van bevoegdheden. Ze pleit voor meer aandacht voor grondrechten van burgers. Kooiman van de SP is niet persé tegen het voorstel maar is niet overtuigd van nut en noodzaak. Zo constateerde ze dat er “geen gegevens zijn hoevaak preventief fouilleren wordt toegepast en wat het oplevert”. Uit een wel bekende evaluatie uit Rotterdam Rijnmond bleek dat er met 138 preventief fouilleren acties in risicogebieden 11.257 mensen zijn gefouilleerd en 3 vuurwapens zijn aangetroffen.

Dijkhof van de VVD noemde het wetsvoorstel “een prima balans tussen grondrechten en veiligheid”. Marcouch van de PvdA vond het wetsvoorstel “dienstbaar aan de effectiviteit van de diensten op straat”. Helder van de PVV vond het wetsvoorstel nog niet ver genoeg gaan en pleit er voor om preventief fouilleren altijd en overal mogelijk te maken.

Veel kritiek

De Nationale Ombudsman,  Raad voor de Rechtspraak, de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten zijn zeer kritisch over deze verruiming van bevoegdheden. Met name omdat vrijheden en grondrechten van burgers worden aangetast zonder toets van de rechter.

Zelfs de gemeente Den Haag, verantwoordelijk voor handhaving van de openbare orde in de stad, was niet erg enthousiast over dit wetsvoorstel en vond dat het onderzoek van de Nationale Ombudsman had moeten worden afgewacht.

Onderzoek Nationale Ombudsman

De Nationale Ombudsman onderzocht de praktijk rond preventief fouilleren. Hij mist duidelijke criteria wanneer dit middel mag worden ingezet. Hij heeft ook “forse twijfel” of er behoorlijke waarborgen zijn voor de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de burger.

Europese Hof

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft verklaard dat preventief fouilleren zonder verdenking illegaal is. Het hof acht dit in strijd met het recht op privacy dat is vastgelegd in het Europees Verdag voor de Rechten van de Mens. Hieruit zou blijken dat preventief fouilleren in strijd is met de wet. Een rechtszaak die de heer Colon tegen de Nederlandse staat hierover aanspande werd in 2012 niet-ontvankelijk verklaard, zodat een duidelijke uitspraak daarover ontbreekt.

Begin maart 2011 vond Tweede Kamerlid Teeven dat de politie mensen overal en altijd moet kunnen fouilleren zonder dat er een verdenking tegen hen bestaat. De VVD wil dat in een algemene wet regelen. Op dit moment mag er alleen preventief worden gefouilleerd in een risicogebied als dat door een burgemeester is aangewezen.

GL en JOVD zien er niets in

De VVD, PVDA en CDA zagen dit wetsvoorstel in februari al zitten. Ook toen hadden D66 en SP veel vragen en twijfels over de effectiviteit en de inbreuken op de persoonlijke vrijheden. GroenLinks gaf in 2010 al aan weinig vertrouwen te hebben in het VVD-plan. Ook de jongerenorganisatie van de VVD, de JOVD wil niet dat het preventief fouilleren landelijk wordt ingevoerd. De JOVD vindt altijd preventief fouilleren “principieel een foute keus”. Toenmalig landelijk JOVD-voorzitter Martijn Jonk moet er niet aan denken: “Overal en op ieder moment zonder aanleiding gefouilleerd kunnen worden is iets dat thuishoort in een politiestaat. Wij zien een ander Nederland voor ons”.

archief/politiek/preventief_fouilleren_verruimen.txt · Laatst gewijzigd: 2017/09/11 22:24 door KapiteinG