Daar waar macht is, moet deze gecontroleerd worden. Overheden hebben macht van de burgers gekregen en horen in het belang van de burgers te handelen. Gegevens van de overheid zijn van het publiek. Om deze twee redenen hebben burgers ook het recht op inzage van alle overheidsdocumenten. Dit is de Openbaarheid van Bestuur. Door het informatie ook zonder verzoek van een burger te publiceren (met uitzondering van vertrouwelijke gegevens en informatie waarbij de staat door publicatie gevaar loopt). Wanneer de overheid ten onrechte informatie achterhoudt zijn klokkenluiders nodig. Hun positie moet beter beschermd worden. Informatie van de overheid moet door iedereen te gebruiken zijn. Dat houdt in dat bijvoorbeeld de structuur en definities moeten zijn. Daarom moeten ook de standaarden waarin de overheid in- en extern communiceert open zijn. Omdat verschillende overheden vaak dezelfde software nodig hebben, zijn het goede kandidaten om vrije software te gebruiken. Hierdoor kunnen overheden hun processen efficiënter op elkaar afstemmen, elkaars investering samen delen en kan het openbaar bestuur in minder ontwikkelde landen een enorme sprong voorwaarts maken.

Nederland heeft al een Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). In het verleden was het daarvoor nodig dat er op papier documenten werden vrijgegeven en was het logisch dat dat op verzoek gebeurde. Nu kan de overheid deze documenten direct en automatisch via internet beschikbaar stellen. Het uitgangspunt komt hier te liggen op het standaard publiceren van alle overheidsinformatie.

Wat mede met publiek geld gemaakt wordt, hoort voor iedereen vrij te gebruiken te zijn.

Open source software is transparant en iedere partij moet deze software kunnen verbeteren of aanpassen. Door voor de ontwikkeling van nieuwe software eenmalig te betalen, wordt voor anderen (waaronder de overheid zelf) dezelfde functionaliteit gratis beschikbaar. Dit zorgt voor grote besparingen, maar levert bijvoorbeeld overheden in minder ontwikkelde gebieden ook de mogelijkheid zich snel en zonder veel kosten te ontwikkelen.

Wanneer een overheid na een contract impliciet nog aan een bedrijf vast zit, ontstaat er geen eerlijke concurrentie. De prijs gaat omhoog en innovatie wordt geremd. De overheid moet dus niet in zo’n situatie¹⁾ terecht komen. Wanneer een overheid bij het verlopen van een contract nog geen mogelijkheid heeft een ‘open’ contract aan te gaan, moeten de kosten om na dat contract alsnog vrij te kunnen kiezen bij het aangaan van volgende contracten in de totale kosten meegerekend worden. Dan moeten wel de noodzakelijke maatregelen genomen worden om daarna een ‘open’ contract aan te kunnen gaan.

Open formaten en standaarden zorgen ervoor dat iedereen de data vrij kan lezen en verwerken. Dit vergemakkelijkt binnen de overheid het ICT-beleid, maar maakt het ook voor derden makkelijker om een stukje software te ontwikkelen dat door de overheid gebruikt kan worden.

De informatie die overheden inkopen moet voor iedereen toegankelijk zijn zonder dat ze zich aan bepaalde bedrijven moeten binden of ze met minder gangbare platforms geen toegang tot die informatie krijgen. Hierdoor wordt innovatie gestimuleerd. Software of softwarelicenties moeten geen drempel vormen om overheidsdata te kunnen gebruiken.

Daar waar organisaties of de overheid niet zelf transparant werken, zijn klokkenluiders hard nodig. Zij zijn de ogen en oren van de maatschappij. Daarom moeten ze ook beter beschermd worden wanneer ze voor de maatschappij opkomen en daardoor het risico lopen op persoonlijke schade.

Deze pagina maakt deel uit van het partijprogramma. Klik hier om terug te keren naar het complete overzicht.