Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- tk2025:partijprogramma [2025/08/21 19:01] – [Pensioenen] waBrandsma
+++ tk2025:partijprogramma [2025/08/31 05:37] (huidige) – [Concept Verkiezingsprogramma Piratenpartij Nederland 2025] waBrandsma
@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-====== Concept Verkiezingsprogramma Piratenpartij Nederland 2025 ======
+====== Verkiezingsprogramma Piratenpartij Nederland 2025 ======
-Dit is een werkdocument voor het programma van de Piratenpartij voor 2025. De basis zijn onder meer eerdere verkiezingsprogramma's van de Piratenpartij Nederland en het verkiezingsprogramma van de Europese Piratenpartij.
 ===== De mens centraal =====
 ==== Inleiding ====
-De Piratenpartij staat voor een vrije democratie  waarin iedereen direct toegang heeft tot alle kennis, kunst en cultuur. We beschermen jouw rechten en vrijheden. We investeren in publieke voorzieningen zoals betaalbare woningen, goede zorg en onderwijs. Wij gaan uit van vertrouwen in elkaar en hebben een gezond wantrouwen tegenover de macht van overheden en bedrijven. Lokaal, regionaal en in de EU laten we al zien dat we niet meedoen aan politieke spelletjes, maar gewoon met de slimste oplossingen komen. Zodat algoritmen je niet onterecht beschuldigden en je je zekerheden behoudt, ook als je baan onzeker raakt door artificiële intelligentie. Zodat de overheid niet alles bepaalt, maar je altijd zelf kan meedenken, meebeslissen en meedoen.
+De Piratenpartij staat voor een vrije democratie  waarin iedereen direct toegang heeft tot alle kennis, kunst en cultuur. We beschermen jouw rechten en vrijheden. We investeren in publieke voorzieningen zoals betaalbare woningen, goede zorg en onderwijs. Wij gaan uit van vertrouwen in elkaar en hebben een gezond wantrouwen tegenover de macht van overheden en bedrijven.
+Lokaal, regionaal en in de EU laten we al zien dat we niet meedoen aan politieke spelletjes, maar gewoon met de slimste oplossingen komen. Zodat algoritmen je niet onterecht beschuldigen en je je zekerheden behoudt, ook als je baan onzeker raakt door artificiële intelligentie. Zodat de overheid niet alles bepaalt, maar je altijd zelf kan meedenken, meebeslissen en meedoen.
 ===== Voorwoord van de lijsttrekker Matthijs Pontier =====
 {{:tk2025:matthijs_pontier_tk2025.png?150|}}
@@ Regel 46: / Regel 47: @@
 Dit programma staat vol praktische voorstellen om Nederland een stukje beter te maken. Toch is dit programma geen draaiboek voor de toekomst. Wij vragen namelijk niet om jouw stem omdat we weten hoe de toekomst eruitziet. Wij vragen om je stem omdat we toegeven dat we dat niet kunnen weten, maar wel beloven jouw rechten hoe dan ook te zullen waarborgen.
-===== Piratenpartij programma 2023 =====
+===== Piratenpartij programma 2025 =====
 Dit programma bestaat uit twee delen. Allereerst de kernpunten van de Piratenpartij. Die maken ons wat we zijn. Vanuit deze kernpunten verklaren en motiveren we al ons doen en laten. Het thema-deel bestaat uit onze plannen en ideeën over beleidsterreinen die binnen de partij op grond van deze kernpunten ontwikkeld zijn.
@@ Regel 145: / Regel 146: @@
   * bescherming tegen discriminatie;
   * transparante [[:tk2025:partijprogramma#algoritmes_en_profilering|algoritmes]];
-  * een tijdelijk genderquotum bij beursgenoteerde en benoemde overheidsbestuurders.
+  * een tijdelijk genderquotum bij beursgenoteerde en benoemde overheidsbestuurders;
+  * dit tien-punten-plan voor 'bijzondere mensen'(([[https://www.partijbijzonder.nl/new-page]])), met neurodivergentie of een beperking, conform het VN-Verdrag Handicap en VN-Verdrag Kind.
 ==== Recht op offline leven ====
@@ Regel 346: / Regel 348: @@
 Vrijwel alleen de leden van de gevestigde partijen worden benoemd in het openbaar bestuur. Dit komt doordat de normaal geldende bepalingen tegen discriminatie en voorkeur niet van toepassing zijn op bij het toekennen van functies in het openbaar bestuur. Wij willen deze uitzondering schrappen. We willen dat functies in het openbaar bestuur, adviesraden en de ambtenarij worden toegekend op basis van verdienste, in een eerlijk en transparant selectie- of sollicitatieproces.
-==== Kies de premier ====
-De formateur en daarmee de beoogd premier wordt middels //Ranked-choice voting// (RCV) (([[https://en.wikipedia.org/wiki/Ranked_voting|Ranked voting]])) gekozen, voor 50% door de Tweede Kamer en voor 50% door de bevolking, na een open en transparante sollicitatieprocedure (([[https://www.meerdemocratie.nl/een-beter-systeem-van-benoemingen-ons-voorstel]])), waarbij de bevolking vanzelfsprekend volledig kan meekijken. Hiermee voorkomen we dat de premier benoemd wordt via handjeklap in coalitieonderhandelingen en geven we oppositiepartijen en de gehele bevolking een stem in wie de premier wordt. Dit zorgt er bovendien voor dat de Kamerverkiezingen echt een verkiezing van volksvertegenwoordigers worden, in plaats van dat het in de praktijk verkapte premiersverkiezingen worden.
-==== Directe verkiezingen voor alle politieke functies ====
-In een democratie dienen zoveel mogelijk politieke functies middels directe verkiezingen te worden ingevuld, en niet worden benoemd. Dit geldt om te beginnen voor burgemeesters, dijkgraven en //alle//  leden van het Algemeen Bestuur in de waterschappen.
+==== Directe verkiezingen voor alle politieke functies ====
+In een democratie dienen zoveel mogelijk politieke functies middels directe verkiezingen te worden ingevuld, en niet worden benoemd. Dit geldt om te beginnen voor burgemeesters, dijkgraven en //alle// leden van het Algemeen Bestuur in de waterschappen. Er wordt middels //Ranked-choice voting// (RCV) gekozen.(([[https://en.wikipedia.org/wiki/Ranked_voting|Ranked voting]]))
 ===== Representatieve democratie =====
 De Piratenpartij wil voor burgers de mogelijkheid om directer en met meer invloed deel te nemen aan het politieke debat- en besluitvormingsproces. Zowel individueel als collectief. Daarom eisen wij dat barrières die participatie van nieuwe politieke partijen aan verkiezingen bemoeilijken of onmogelijk maken worden verwijderd (zoals een hoog aantal handtekeningen of een hoge borg). Burgers en belangengroepen moeten de mogelijkheid hebben tot vereniging en inspraak, ongeacht hun omvang of status.
@@ Regel 359: / Regel 359: @@
 Kiesdrempels zijn ondemocratisch en bevoordelen grote partijen. Om kleine partijen en minderheden evenveel kans op vertegenwoordiging te geven:
   * wordt bij de Tweede Kamerverkiezingen de kiesdrempel volledig afgeschaft, zodat vanaf een halve kiesdeler kans gemaakt wordt op een restzetel;
-  * worden lijstverbindingen weer mogelijk gemaakt, waarbij het aantal stemmen van de lijstverbinding meegenomen bij het verdelen van de zetels, ongeacht of de losse partijen op eigen kracht de kiesdrempel gehaald zouden hebben.
+  * worden lijstverbindingen weer toegestaan, waarbij het aantal stemmen van de lijstverbinding meegenomen bij het verdelen van de zetels, ongeacht of de losse partijen op eigen kracht de kiesdrempel gehaald zouden hebben.
 ==== Subsidie voor politieke partijen ====
@@ Regel 609: / Regel 609: @@
 ====== Economie ======
-De mensen zijn het wat telt voor de overheid. We staan voor vrijheid om mee te doen met de economie en lokaal beslissen. Mededinging zorgt voor gezonde onderlinge concurrentie, waarbij nieuwe ondernemers ook een kans krijgen. Het publiek dient meer te zeggen te krijgen over energie, zelfs als het klimaat niet zou veranderen. De capaciteit van de overheid moet actief worden afgestemd op de behoeften van de burger. Het leveren van publieke voorzieningen is de belangrijkste maatstaf voor het maken van gezond economisch beleid. Het doel is welzijn voor alle mensen.
+De mensen zijn het wat telt voor de overheid. We staan voor vrijheid om mee te doen met de economie en lokale zeggenschap. Mededinging zorgt voor gezonde onderlinge concurrentie, waarbij nieuwe ondernemers ook een kans krijgen. Het publiek dient meer te zeggen te krijgen over energie, zelfs als het klimaat niet zou veranderen. De capaciteit van de overheid moet actief worden afgestemd op de behoeften van de burger. Het leveren van publieke voorzieningen is de belangrijkste maatstaf voor het maken van gezond economisch beleid. Het doel is welzijn voor alle mensen.
-===== Een slimme overheid =====
+===== Een kundige overheid =====
-De overheid moet meer capaciteit krijgen. Investeer in de overheid: in talent en in de uitvoering. De regering moet niet opnieuw gaan bezuinigen. Schrap overheidsuitgaven die niet bijdragen aan groei, zoals het overmatig verzorgen van bedrijven. De regering moet inzetten op inclusieve en duurzame groei. Overheid en bedrijfsleven moeten samenwerken, ambitieus zijn en genoeg menskracht en kunde hebben. De Piratenpartij wil de grootte van de overheid actief afstemmen op onze behoeften.(([[https://rooseveltinstitute.org/blog/what-is-government-for-a-reading-list-for-a-more-democratic-economic-vision/|What Is Government For? A Reading List for a More Democratic Economic Vision]]))
+De overheid moet meer capaciteit krijgen. We willen inzetten op inclusieve en duurzame groei. Overheid en bedrijfsleven moeten samenwerken, ambitieus zijn en genoeg menskracht en kunde hebben. De regering moet niet opnieuw gaan bezuinigen. Schrap overheidsuitgaven die niet bijdragen aan groei, zoals het overmatig verzorgen van bedrijven. We willen de grootte van de overheid actief afstemmen op onze behoeften. De Piratenpartij wil investeren in de overheid: in talent en in de uitvoering.(([[https://rooseveltinstitute.org/blog/what-is-government-for-a-reading-list-for-a-more-democratic-economic-vision/|What Is Government For? A Reading List for a More Democratic Economic Vision]]))
 ===== Economische stabiliteit =====
-De overheid is er om publieke voorzieningen te leveren. Bezuinigingen leveren de bevolking uit aan marktwerking. Tijdens een recessie lukt het de private sector niet de productie van goederen en diensten op peil te houden. We willen verzachtend beleid als de economie even tegenzit. Overheidsuitgaven zijn nodig om te zorgen voor economische stabiliteit voor de mensen thuis. Ontvangt de overheid minder belastingen dan ze uitgeeft dan levert ze een nettobijdrage aan de nationale koopkracht. De Piratenpartij wil overheid is er om te investeren in het bestaan en de toekomst van mensen.(([[https://rooseveltinstitute.org/publications/the-deficit-hawk-takeover/|The Deficit-Hawk Takeover: How Austerity Politics Constrained Democratic Policymaking]]))
+De overheid is er om publieke voorzieningen te leveren. Bezuinigingen leveren de bevolking uit aan marktwerking. Tijdens een recessie lukt het de private sector niet de productie van goederen en diensten op peil te houden. We willen verzachtend beleid als de economie even tegenzit. Overheidsuitgaven zijn nodig om te zorgen voor economische stabiliteit voor de mensen thuis. Ontvangt de overheid minder belastingen dan ze uitgeeft dan levert ze een nettobijdrage aan de nationale koopkracht. De Piratenpartij wil investeren in het bestaan en de toekomst van mensen.(([[https://rooseveltinstitute.org/publications/the-deficit-hawk-takeover/|The Deficit-Hawk Takeover: How Austerity Politics Constrained Democratic Policymaking]]))
 ===== Economische vrijheid =====
-We willen vrijheid om mee te doen met de economie en lokaal beslissen. Grote bedrijven mogen niet de baas spelen. Fusies en overnames kosten vaak banen. Wie dat wil moet eerst aantonen dat er geen nadeel is voor consumenten en werkenden. Een stevige handhaving van de mededinging levert 2-4% extra groei. De Piratenpartij wil de mededingingsregels nieuw leven inblazen en de handhaving serieus nemen.(([[https://competition-policy.ec.europa.eu/about/reaching-out/protecting-competition-changing-world_en|Protecting competition in a changing world]]))
+We willen vrijheid om mee te doen met de economie en lokale zeggenschap. Grote bedrijven mogen niet de baas spelen. Fusies en overnames kosten vaak banen. Wie dat wil moet eerst aantonen dat er geen nadeel is voor consumenten en werkenden. Een stevige handhaving van de mededinging levert 2-4% extra groei. De Piratenpartij wil de mededingingsregels nieuw leven inblazen en de handhaving serieus nemen.(([[https://competition-policy.ec.europa.eu/about/reaching-out/protecting-competition-changing-world_en|Protecting competition in a changing world]]))
 ===== Groene investeringen =====
@@ Regel 717: / Regel 717: @@
 ==== Platforms versus Consumenten ====
-De grote technologiebedrijven blijven hun marktmacht uitbreiden door het verwerven van potentiële concurrenten. Vele fusies hebben de keuze van de consument - bijvoorbeeld voor sociale-mediaplatforms als Facebook, Instagram en WhatsApp - sterk verminderd. Mensen geven hun privacy uit handen. Het verzamelen van een veelheid aan persoonlijke gegevens en het gebruik ervan is uiterst lucratief, maar misleidend voor de consument. Internet platforms, waaronder sociale media, dienen te voldoen aan deze vijf vrijheiden, gebaseerd op soortgelijke principes voor vrije software: (1) Privacy, (2) Eigenaarschap, (3) Interoperabiliteit, (4) transparantie en (5) controle over de algoritmes en zelfbeschikking. Dus geen leeftijdschecks, surveillance en censuur, maar moderatie gedreven door de gemeenschap, op basis van transparante regels. (([[https://media.ccc.de/v/why2025-72-four-freedoms-of-social-media-protocols#t=479]]))
+De grote technologiebedrijven blijven hun marktmacht uitbreiden door het verwerven van potentiële concurrenten. Vele fusies hebben de keuze van de consument - bijvoorbeeld voor sociale-mediaplatforms als Facebook, Instagram en WhatsApp - sterk verminderd. Mensen geven hun privacy uit handen. Het verzamelen van een veelheid aan persoonlijke gegevens en het gebruik ervan is uiterst lucratief, maar misleidend voor de consument. Internet platforms, waaronder sociale media, dienen te voldoen aan deze vijf vrijheiden, gebaseerd op soortgelijke principes voor vrije software: (1) Privacy, (2) Eigenaarschap, (3) Interoperabiliteit, (4) transparantie en (5) controle over de algoritmes en zelfbeschikking. Dus geen leeftijdschecks, surveillance en censuur, maar moderatie gedreven door de gemeenschap, op basis van transparante regels.(([[https://media.ccc.de/v/why2025-72-four-freedoms-of-social-media-protocols#t=479]]))
 ==== Platforms versus Concurrenten ====
 Bij technologische vernieuwingen ontstaat een race om het monopolie. Aanloopverliezen worden genomen om minder kapitaalkrachtige concurrenten uit de markt te drukken. Zodra de monopolistische positie is bereikt, is er afhankelijkheid van de diensten van de platformaanbieder. Belastingvoordelen door het opvoeren van excessieve verliezen moeten worden beperkt. MKB en zzp'ers verdienen een eerlijker kans in deze markten.
@@ Regel 1487: / Regel 1487: @@
   * beheersing van de Nederlandse taal is een voorwaarde voor het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit – behalve in de gebieden waar een tweede rijkstaal gesproken wordt, zoals English, Frysk en Papiamentu. Daar is beheersing van alleen die tweede taal voldoende.
-===== Arbeidsmigratie binnen de EU =====
+===== Arbeidsmigratie=====
 Migratie binnen de EU is een grondrecht waar Piraten niet aan willen tornen. Excessen dienen uiteraard wel te worden aangepakt.
   * arbeidsmigranten ontvangen minstens het minimumloon;
   * handhaving van het verbod op gedwongen winkelnering bij de werkgever wordt geactiveerd.
+Door uitbuiting te stoppen, wordt veel arbeidsmigratie overbodig. Dit beperkt immigratie.
 ====== Cultuur ======