Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


archief:bits_of_freedom:nieuwsbrief:bof_04_08

Bits of Freedom Nieuwsbrief - 4 augustus 2010

1. Onacceptabele verwaarlozing privacyregels bij opsporingsdiensten

Drie keer is scheepsrecht, zou je denken. Niet bij de opsporingsdiensten. Uit onze analyse van een intern rapport van Justitie blijkt dat zij voor het derde opeenvolgende jaar de privacy- en gebruiksregels negeren bij het opvragen van klantgegevens uit de centrale telecom-databank CIOT. Tegelijkertijd overweegt Justitie alle bel- en internetgegevens via het CIOT opvraagbaar te maken. Hoog tijd dat onze politici ingrijpen.

Opsporingsdiensten (zoals de politie, FIOD, AIVD) vragen de klantgegevens - zoals naam, adres, (mobiele) telefoonnummers, e-mail- en IP-adressen - drie miljoen keer per jaar op via het CIOT, het Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie (CIOT). Het ‘Eindrapport audit CIOT 2009′ laat zien dat de diensten het CIOT zonder bevoegdheid raadplegen, dat de rechtmatigheid van de bevragingen niet wordt gecontroleerd en dat het gehele proces onvoldoende wordt gedocumenteerd. Misstanden kunnen nu plaatsvinden én onopgemerkt blijven.

In de audit CIOT 2008 (PDF) van een jaar eerder signaleerden wij al aantal bijzonder zorgwekkende ontwikkelingen, die destijds binnen 3 tot 12 maanden verholpen moesten worden (audit CIOT 2008, p. 9 e.v.). Die zorgpunten vatte Bits of Freedom al samen in een analyse met de volgende kernpunten:

  • a. in cruciale gevallen wordt ten onrechte geen proces verbaal opgesteld
  • b. er is geen controle van de bevragingen van het CIOT
  • c. persoonsgebonden PIN-codes voor het CIOT worden ten onrechte onderling uitgewisseld
  • d. corrigerende maatregelen bij onrechtmatige bevraging blijven uit
  • e. de kennis van wet- en regelgeving van een deel van de betrokkenen is onvoldoende
  • f. opsporingsambtenaren vragen historische gebruiksgegevens zonder de vereiste bevoegdheid op
  • g. de BOID ervaren de privacybeschermende maatregelen als administratieve last, zodat de voorgeschreven procedures niet gevolgd worden

De onderzoekers schrijven in de audit CIOT 2009: 'over de gehele linie genomen constateren wij bij de BOID’s [Bijzondere Opsporings- en Inlichtingendiensten] een situatie vergelijkbaar met 2008. (…) De aanbevelingen [van 2008] blijven dus onverkort van kracht en dienen naar onze mening met hoge prioriteit te worden aangepakt' (audit CIOT 2009, p. 17). Op een paar uitzonderingen na, blijkt er in de tussentijd dus niets te zijn gebeurd. Bovendien 'bestaan [er] in verschillende mate intenties om dat (alsnog) te doen' (audit CIOT 2009, p. 8). Dit suggereert dat bij sommige opsporingsdiensten zelfs de wil ontbreekt om zich aan de regels te houden.

De audit CIOT 2009 legt de vinger op de zere plek, toch baart het onderzoek zelf ons ook zorgen. Het is de eerste keer dat de audit niet gerealiseerd is door een onafhankelijk partij, maar door de interne auditdiensten van de overheid. Verder is de reikwijdte van de audit CIOT 2009 beknot: de auditeurs hebben onderzocht of de aanbevelingen uit 2008 zijn opgevolgd, maar zijn niet ingegaan op eventuele nieuwe misstanden.

Voor het Ministerie van Justitie komt de audit CIOT 2009 op een ongelukkig moment naar buiten. Na de inwerkingtreding van de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens onderzoekt het ministerie of de rol van het CIOT fors uitgebreid kan worden. Zo overweegt Justitie de historische klantgegevens - alle klantgegevens van het afgelopen jaar - en alle verkeersgegevens (wie met wie op welk moment belt, sms't en e-mailt en waar diegenen zich bevinden) centraal opvraagbaar te maken. Voor Bits of Freedom kan hier geen sprake van zijn. Eerst moeten de bestaande problemen opgelost worden, voordat nieuwe mogelijkheden voor ongehoorzame opsporingsdiensten in het leven geroepen worden. De gegevensgrabbelaar

De problemen rondom het CIOT stapelen zich op. Ondertussen loopt de teller door. Er is geen sprake meer van incidenten, maar van structurele problemen. Hoog tijd dat onze volksvertegenwoordigers de demissionair minister van Justitie en Binnenlandse Zaken tot de orde roepen, voordat onrechtmatigheden en gemakzucht normaal worden. Niemand komt weg met het structureel negeren van regelgeving, ook de overheid niet.

Alle rapporten zijn te vinden op de website van onderzoeker Rejo Zenger, die alle rapporten over het CIOT boven tafel kreeg met een beroep op de Wet openbaarheid bestuur.

2. Wetsvoorstel: OM krijgt aan/uit-knop voor websites

We willen graag vrolijk en zomers nieuws brengen, maar het wordt ons niet makkelijk gemaakt. Vandaag lanceerde het Ministerie van Justitie een vergaande censuurmaatregel: zij wil het OM zonder tussenkomst van een rechter websites laten verwijderen of blokkeren.

Op dit moment kan de Officier van Justitie een tussenpersoon, zoals een hoster, pas vervolgen als deze niet voldoet aan een bevel van de rechter-commissaris om een website te verwijderen (artikel 54a Wetboek van Strafrecht). Deze bepaling was, zo blijkt uit de wetsgeschiedenis, bedoeld om “censuur van staatswege” en zelfcensuur te voorkomen.

Daar wil het Ministerie van Justitie nu verandering in brengen. Zij wil dat het OM zonder tussenkomst van een rechter een tussenpersoon kan bevelen om gegevens te verwijderen als dit nodig is om een strafbaar feit te beëindigen of te voorkomen. En als een tussenpersoon niet meewerkt, kan het OM een dwangsom opleggen “als stok achter de deur”.

Daarmee zou het OM een grenzeloze bevoegdheid krijgen om het internet te censureren. “Strafbaar feit” is een brede term, waaronder bijvoorbeeld ook auteursrechtinbreuk en belediging vallen. En, zoals laatst duidelijk werd toen Buma het embedden van filmpjes wilde aanpakken: auteursrechtinbreuk kan iedereen overkomen. Bovendien: in twijfelgevallen beslist het OM zelf of zij verwijdering of blokkering noodzakelijk acht.

Tot 30 september 2010 bestaat de mogelijkheid om reacties te geven op het concept-wetsvoorstel.

3. Nederland negeert verplichtingen VN-kinderrechtenverdrag

De Nederlandse regering negeert haar verplichtingen onder het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind. Ze neemt geen concrete maatregelen om de verspreiding van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik in het buitenland te voorkomen, terwijl ze hiertoe op grond van internationaal recht wel verplicht is. De regering moet juist alles in het werk stellen om deze afbeeldingen te verwijderen, in plaats van deze te verbergen achter een internetfilter, aldus digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom.

Nederland moet op grond van het VN-kinderrechtenverdrag internationale maatregelen nemen om de verspreiding van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik te voorkomen. Uit recent gepubliceerde antwoorden op vragen van VVD-kamerleden Jeanine Hennis-Plasschaert en Fred Teeven (PDF) blijkt dat demissionair minister Hirsch Ballin deze maatregelen niet wil nemen. De minister vindt, zo blijkt uit de antwoorden, het niet op zijn weg liggen om via internationale samenwerking dit soort websites van het internet te verwijderen.

De VVD stelde de Kamervragen naar aanleiding van een onderzoek van Bits of Freedom naar een zwarte lijst met verboden websites die Nederland door middel van een internetfilter wil blokkeren. Het onderzoek van Bits of Freedom toonde aan dat deze lijst waarschijnlijk websites uit slechts drie landen zou bevatten. Er schort veel aan dit filter. Het helpt slachtoffers niet, omdat afbeeldingen van seksueel misbruik hiermee niet worden verwijderd, maar worden verborgen. Het filter komt achter gesloten deuren tot stand en kan bovendien in de toekomst voor andere doeleinden gebruikt worden.

Bits of Freedom: “De Nederlandse overheid geeft toe dat ze niet haar verantwoordelijkheid wil nemen om de verspreiding van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik in het buitenland aan te pakken. Ze wil haar gebrek aan daadkracht verbergen door middel van een internetfilter. Daar worden slachtoffers van seksueel kindermisbruik de dupe van. Nederland zou juist alles in het werk moeten stellen om dit soort websites te verwijderen, in plaats van deze te verbergen achter een internetfilter”.

Bijlage

Artikel 34 van het VN-Kinderrechtenverdrag luidt: “De Staten die partij zijn, verbinden zich ertoe het kind te beschermen tegen alle vormen van seksuele exploitatie en seksueel misbruik. Hiertoe nemen alle Staten die partij zijn met name alle passende nationale, bilaterale en multilaterale maatregelen om te voorkomen dat: […] c. kinderen worden geëxploiteerd in pornografische voorstellingen en pornografisch materiaal.”

4. Bits op Vrijdag (video)

We proberen weer iets heel anders. Geen tekst, maar beeld. We hebben het een keer eerder geprobeerd, toen kregen we enthousiaste reacties. Dit keer zijn we geholpen door Suzero en is het alweer een stuk professioneler. Nu zijn we nog op zoek naar een goeie presentator!

5. T-Mobile wil websites laten betalen voor doorgifte

Deutsche Telekom en haar dochterbedrijf T-Mobile willen aanbieders zoals Google geld laten betalen voor toegang tot hun netwerk. Deutsche Telekom misbruikt zo haar positie als doorgeefluik van het internet en tast daarmee een open internet aan. Digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom roept de Nederlandse regering op om providers te verbieden in te grijpen in het internetverkeer van hun gebruikers.

In een interview in het Duitse Manager Magazin zegt Deutsche Telekom topman Obermann dat hij nieuwe betaalmodellen wil ontwikkelen voor mobiel internet. Hij wil onder meer dienstaanbieders, zoals Google en Apple, laten betalen voor doorgifte. Dat betekent echter dat gebruikers dubbel zullen betalen: Google zal die kosten (bijvoorbeeld via extra reclame) immers weer doorberekenen aan internetgebruikers, die al hebben betaald voor internettoegang.

De stap van Deutsche Telekom tast de openheid van internet aan en is slecht voor innovatie. Providers moeten juist alle diensten doorgeven, en niet onderscheid maken tussen verchillende aanbieders. Ot van Daalen: “Providers zijn de poortwachters van het internet. Zij mogen niet bepalen welke websites of diensten wij kunnen bezoeken. Deutsche Telekom laat hierdoor zien dat zij zich die rol wel wil aanmeten. De Nederlandse overheid moet ingrijpen en dat verbieden.”

6. Onze plannen voor de komende maanden

We hebben onze plannen voor de komende maanden uitgestippeld. Als alles verloopt volgens plan - en geen nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven - dan gaan wij ons richten op twee dossiers: netneutraliteit en de bewaarplicht.

We willen de bewaarplicht inperken

Nu moeten aanbieders van telecomdiensten verplicht een jaar lang van iedere Nederlander precies opslaan waar hij is geweest, wie hij heeft gebeld etc. Dit is een van de meest vergaande inbreuken op onze persoonlijke vrijheid die wij in Nederland kennen.

De Europese Commissie gaat deze regels de komende maanden evalueren en mogelijk herzien. Dat biedt een kans. Wij gaan ons ervoor inzetten dat de bewaarplicht wordt teruggedraaid, of in ieder geval optioneel wordt gemaakt.

We willen netneutraliteit invoeren

Vroeger lieten internetproviders zich niet in met het verkeer van hun gebruikers. Maar providers willen diensten en websites kunnen blokkeren of vertragen. Daarmee komt de ongekende vrijheid die iedere internetgebruiker heeft, op de helling te staan.

De Europese Commissie zal voor het eind van 2010 advies uitbrengen over het gewenst beleid en ook het Nederlandse kabinet zal mogelijk beleid gaan formuleren. Bits of Freedom wil dat in Europa, maar in ieder geval in Nederland, providers wordt verboden om verkeer te discrimineren (met specifieke uitzonderingen voor onvoorziene congestie en het waarborgen van veiligheid van het netwerk).

Internetfilters, anti-piraterijverdrag ACTA en digitale vrijheid

Daarnaast blijven we ons richten op de zwarte lijst van verboden websites die het demissionair kabinet samen met providers aan het implementeren is en op de geheime onderhandelingen over het anti-piraterijverdrag ACTA. En als zich belangrijke ontwikkelingen voordoen die onze online vrijheid en privacy aantasten, dan komen we natuurlijk in actie.

Dit bericht op internet (21.07.10).

7. Onze feed zonder SSL ook beschikbaar

We krijgen wel eens de vraag of onze RSS-feed ook zonder SSL beschikbaar is, omdat sommige RSS-readers geen SSL aankunnen.

Een van onze vrijwilligers heeft een scriptje gemaakt dat eens in de 10 minuten de niet-SSL RSS feed genereert. Je kan je nu dus abonneren op de niet SSL RSS-feed.

8. Ook op de website verschenen

archief/bits_of_freedom/nieuwsbrief/bof_04_08.txt · Laatst gewijzigd: 2017/09/11 21:06 door KapiteinG