Het Europese Hof van Justitie heeft geoordeeld (PDF) dat downloaden uit illegale bron niet legaal mag zijn in Nederland. Staatssecretaris Teeven laat in een reactie weten dat met deze uitspraak het downloaden uit illegale bron per direct strafbaar wordt, maar zegt dat de overheid zelf dit niet gaat handhaven. Het is aan auteursrechtenorganisaties of zij tot vervolging overgaan. Stichting Brein, de belangrijkste auteursrechtenverdediger, heeft aangegeven met name op de grote vissen te blijven jagen.

Om een downloadverbod te kunnen handhaven, moeten opsporingsdiensten kunnen meekijken wat er over een verbinding precies gebeurd. De meest voor de hand liggende methode is om dat met Deep Packet Inspection (DPI) te doen. Hiermee kan precies worden vastgesteld welke informatie een gebruiker van internet bekijkt of download. Handhaven van een downloadverbod betekent dus een vorm van meekijken wat je doet over je internetverbinding. Als er eenmaal een downloadverbod voor een bepaalde groep is ingesteld, is het heel makkelijk dat uit te breiden naar andere groepen of zelfs alle internetters in Nederland.

In het debat van eind 2012 bleek er in de Tweede Kamer een meerderheid tegen een downloadverbod. De stemming over deze motie is in de grafiek bij dit artikel weergegeven. In reactie op deze motie schreef Teeven dat hij geen stappen richting een downloadverbod zou zetten.

Uit de verkiezingsprogramma's valt op te maken dat SP, PVV, D66, GroenLinks en PvdD tegen een downloadverbod zijn. Tweede Kamerlid Recourt (PvdA) laat weten tegen een downloadverbod te zijn. Eerder had hij namens de PvdA te laten weten dat een downloadverbod voor 'bedrijfsmatige' downloaders door staatssecretaris Teeven (VVD) onderzocht zou moeten worden. Nu is hij van mening dat het onderscheid met andere downloaders moeilijk te maken is en dat het een eerste stap zou zijn om de vrijheid op internet in te perken. De PvdA bevestigt hiermee de lijn van het verkiezingsprogramma dat ze “het internet willen vrijhouden”. Ze zijn van mening dat “repressieve maatregelen tegen burgers” geen oplossing bieden. Daarom willen ze “geen downloadverbod, maar onderzoek naar nieuwe betaal- en distributiemodellen voor artiesten”.

De VVD kijkt al jaren naar mogelijkheden voor een downloadverbod, ook al staat er niets over in het verkiezingsprogramma. Zo zei Teeven tijdens een groot downloaddebat in 2010 dat de VVD voor het instellen en handhaven van een downloadverbod is.

In mei 2012 stemden alle partijen in de Tweede Kamer unaniem in met een motie om het ACTA-verdrag niet aan te nemen vanwege de verregaande straf- en controlemaatregelen op het downloaden.

Wereldwijd probeert men tot afspraken te komen om misbruik, lees illegaal kopiëren van muziek en video’s, van internet tegen te gaan. Dit deed men in het ACTA-overleg, maar omdat dit overleg in het geheim plaatsvond, heeft het veel weerstand gewekt. Het Europarlement heeft zich tegen het ACTA -verdrag uitgesproken, waarmee dit verdrag in de huidige vorm van tafel is. Op dit moment wordt tussen de VS en de EU over het TTIP-verdrag onderhandelt, waarin weer auteursrechterlijke zaken uit het ACTA-verdrag terugkomen.

Duidelijk is dat de oplossing zowel mondiaal, Europees als in Nederland wordt gezocht in meer opsporen en handhaven. Ook al wordt er geconcludeerd dat de entertainmentindustrie te langzaam met innovatieve diensten komt om het legale aanbod via internet voor consumenten te vergroten. Daarnaast wordt de schade die ze zegt te lijden overdreven en al is vastgesteld dat een downloadverbod de industrie niet zal helpen. Opsporen kan feitelijk alleen gebeuren door mee te kijken wat je op internet aan het doen bent, wat een enorme inbreuk op de privacy betekent.