Overwegende dat:

• er grote dubbelingen bestaan tussen de teksten over democratie in het inleidende stuk 'over ons';
• het logisch is interne democratie en de samenhang met ons democratisch ideaal te behandelen in over ons;
• het verstandig is onnodige dubbelingen weg te halen en teksten waar mogelijk samen te voegen;
• het logisch is democratische hervorming en haar aanleiding te behandelen bij het hoofdstuk democratie;

1. Besluit in het hoofdstuk 'Over ons' te schrappen het paragraaf
   • “Democratie door democratische praktijk”
2. Besluit in het hoofdstuk 'Over ons' te schrappen het paragraaf
   • “Democratisch tekort”
3. Besluit in het hoofdstuk 'Over ons'
   • “De Piratenpartij wordt niet gesteund door de leden; de Piratenpartij ís haar leden. De Piratenpartij is een bottom-up partij.”
4. Te wijzigen in:
   • “De Piratenpartij wordt niet gesteund door de leden; de Piratenpartij ís haar leden. Wij vinden, dat een grotere en meer betrokken participatie van burgers de enige manier is om onze democratie te versterken. Het is dan ook een van onze hoofddoelen om burgers een relevant en toegankelijk platform te bieden om invloed uit te oefenen en hun mening te laten gelden over het beleid van de overheid. De Piratenpartij is een bottom-up partij.”
5. Besluit de inleidende tekst van het hoofdstuk 'Democratie' te wijzigen in
   • “Democratie is de heerschappij van iedereen, voor iedereen. Een echte democratie draait niet alleen om de stem van de meerderheid of de beste lobbyisten. Democratie moet een systeem zijn waarin iedereen gehoord wordt en zich ook gehoord voelt. Door meer partijen te betrekken bij het besluitvormingsproces, kunnen voorstellen worden gemaakt met meer beschikbare kennis en expertise.
     
     Een voorstel heeft op die manier ook direct een breder draagvlak onder de bevolking.
     
     Het huidige wetgevingsproces wordt gedomineerd door de bestuurders (regering, Gedeputeerde Staten, Colleges van B&W) ten koste van de volksvertegenwoordigers. Voor belangenbehartigers en lobbyisten is het daarom effectiever om direct de bestuurders aan te spreken, dan mee te doen aan het politieke proces. Wij willen er alles aan doen om daar een einde aan te maken. De overheid moet geen gewenst beleid aan de samenleving verkopen; het beleid moet de samenleving volgen. Er is een aanpassing van de machtsverhoudingen nodig ten gunste van de volksvertegenwoordiging en de burgers, zodat het politieke debat – en daaropvolgend beleid – meer open en transparant wordt.
     
     Lobbyisten worden uitgenodigd voor direct overleg met bestuurders. Hun informatie, 'kennis' en wensen worden zwaar meegewogen in enige wets- en beleidsvoorstellen. Hiermee hebben ze een voorsprong op gewone burgers, die pas inspraak krijgen als er een kant-en-klaar voorstel wordt gepresenteerd. De Piratenpartij streeft naar meer burgerparticipatie, en wil deze ongelijkheid ongedaan maken. Dit kan door alle overleg en communicatie met lobbyisten transparanter te maken. Dingen als agenda’s en notulen moeten gewoon inzichtelijk zijn online. Dit komt de transparantie ten goede en biedt mogelijkheden voor meer toezicht en controle. Online en offline platformen kunnen burgers in een vroeg stadium betrekken bij beleidsvorming. Als beslissingen meer lokaal en samen met de bevolking genomen worden, brengen we de democratie dichter bij burgers.”

1. Toevoegen aan het hoofdstuk Burgerrechten:
   • Verbod op etnisch profileren
     De Piratenpartij komt op voor álle burgerrechten. Een van de ergste burgerrechtenschendingen is etnisch profileren. Dit gebeurt op grote schaal door de politie. Of het nu goedbedoeld is of voortkomt uit institutioneel racisme: etnisch profileren werkt niet, daar zijn alle wetenschappers het over eens. Een verbod op etnisch profileren is een stap in de goede richting. Voor de tienduizenden Nederlanders die zich op straat niet meer beschermd voelen door de politie, is het een versteviging van hun burgerrechten. Dit verbod voorkomt dat mensen zich moeten verdedigen voor hun huidskleur, of hun onschuld moeten bewijzen tegenover een steeds machtiger wordende politie. De bewijslast blijft zo iets meer liggen waar die hoort.

Overwegende dat:

• burgerrechten een belangrijk fundament vormen van een rechtvaardige maatschappij;
• burgerrechten daarom in alle wetten, verdragen, overeenkomsten of besluiten moeten worden gerespecteerd;
• verschillende burgerrechten in de praktijk soms tegen elkaar aan schuren of tegenover elkaar staan;
• het daarom praktisch onmogelijk is om te zeggen dat er geen wetten, verdragen, overeenkomsten of besluiten kunnen zijn die alle burgerrechten ooit beperken;
• de oplossing is een systeem te hebben waarbij wanneer verschillende burgerrechten tegenover elkaar staan een zorgvuldige belangenafweging plaatsvindt,

1. Besluit:
   • “Geen wet, verdrag, overeenkomst of besluit, mag deze fundamentele rechten ooit schenden of beperken.”
2. Te wijzigen in:
   • “Alle wetten, verdragen, overeenkomst of besluiten moeten aan deze burgerrechten worden getoetst.”

Overwegende dat:
Klokkenluiders grote risico's lopen in het belang van de samenleving, en dit voor potentiële klokkenluiders een onnodig hoge drempel vormt.

1. Toevoegen aan Kernpunt 'Overheid: open, inzichtelijk en efficiënt'
   • Klokkenluiders kunnen de samenleving veel opleveren, terwijl ze zelf vaak financiële en andere risico's lopen. Om te voorkomen dat klokkenluiders slachtoffer worden van hun goede daad, wil de Piratenpartij een vergoeding aanbieden die gerelateerd is aan de genomen risico's en de opbrengsten voor de samenleving. Rechtsbijstand voor klokkenluiders dient te worden vergoed. Klokkenluiders worden niet uitgeleverd aan andere landen.

Overwegende dat:
De algemene inleiding van het hoofdstuk open overheid, één van onze kernpunten, wel erg summier is.

1. Besluit:
   • De overheid is er om de organisatie van onze samenleving zo overzichtelijk mogelijk te houden. Deze uitvoerende macht moet in een democratie controleerbaar zijn. Het is daarom belangrijk, dat alles wat de overheid doet, door burgers kan worden opgevraagd en bekeken.
2. Te wijzigen in:
   • “Een open en transparante overheid is een basisvoorwaarde voor een goede democratie. Alleen wanneer burgers het functioneren van haar overheid ter discussie kunnen stellen en ze de overheid kunnen controleren is een goede volksvertegenwoordiging mogelijk. Partijbelangen staan broodnodige maatschappelijke beslissingen in de weg en lobbyisme maakt steeds meer de dienst uit. Om het vertrouwen in de politiek te herstellen is het belangrijk dat de overheid zich openstelt naar haar burgers. Het is belangrijk dat wat de overheid doet door burgers en journalisten kan worden opgevraagd en bekeken. Ook moet de communicatie tussen de overheid en lobbyisten transparanter worden. Alleen zo kunnen burgers geïnformeerde beslissingen nemen.
     
     Wij stellen de volgende maatregelen voor:
     • In principe zijn overheidsdocumenten openbaar, de WOO wordt vormgegeven rondom uitzonderingen.
     • Het invoeren van een feedbacksysteem waarbij uitvoerende instanties en burgers feedback geven op net ingevoerde wetten.
     • Het gebruiken van open standaarden door de overheid.
     • Het versterken van de positie van klokkenluiders.”

Graag behandelen na A-inzichtelijk-02 Inleiding open overheid.

Overwegende dat:
Het hebben van vertrouwen van burgers geen concreet beleidsvoorstel is maar een uitgangspunt van al het beleid;

1. Besluit tot schrapping over te gaan van de paragraaf
   • “Vertrouwen in burgers”

Geen.

1. Toevoegen aan hoofdstuk 'Overheid: Open, inzichtelijk en efficiënt'; direct onder de inleiding:
   • Meer vertrouwen en minder bureaucratie
     Nederland kent heel veel regels. Door al die regels zijn mensen in alle beroepsgroepen veel tijd kwijt aan administratie. Die tijd kunnen ze dan niet besteden aan werk. Bureaucratie is er vaak op gericht om werknemers te controleren en verantwoordelijkheden af te tikken. De overheid lijkt de burger steeds meer te zien als een mogelijke verdachte. Op die manier komt de overheid steeds meer tegenover de burger te staan. Wij willen dat de overheid weer naast de burger komt staan. De Piratenpartij wil dat de overheid meer vertrouwt op het vakmanschap van burgers en professionals en haar controledrang tempert. Op deze manier kunnen we bureaucratie en privacy schendende controles opheffen en de overheid efficiënter maken.
2. Schrappen:
   • Vertrouwen in burgers
     Nederland kent heel veel regels. Door al die regels zijn mensen in alle beroepsgroepen veel tijd kwijt aan administratie. Die tijd kunnen ze dan niet besteden aan werk. Bureaucratie is er vaak op gericht om werknemers te controleren en verantwoordelijkheden af te tikken. De overheid moet haar controledrang temperen. De overheid moet vertrouwen hebben dat mensen goed zijn opgeleid en kundig genoeg zijn om hun beroep op de juiste wijze uit te oefenen. De overheid lijkt de burger steeds meer te zien als een mogelijke verdachte. Op die manier komt de overheid steeds meer tegenover de burger te staan. Wij willen dat de overheid weer naast de burger komt staan.

Overwegende dat:

• veruit het grootste gedeelte van de tekst over de WOB/WOO nu in de inleiding van het hoofdstuk open overheid staat, en maar een klein deel in het paragraaf over de WOB/WOO;
• het logischer is de inleiding te beperken tot een inleidende tekst over de principes van een open overheid,

1. Besluit:
   • “Dit recht op inzage is geregeld in de slecht functionerende Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). (…) Daarnaast wordt de controlefunctie van de burger systematisch tegengewerkt door WOB-verzoeken te frustreren.
     
     WOB/WOO-verzoeken
     Binnen alle lagen van de overheid moet het tegenwerken van WOB (en later WOO)verzoeken stoppen. (…) Door duidelijke richtlijnen over de structuur van documentatie op te stellen moet altijd achterhaald kunnen worden waar enige politieke beslissingen ontstonden.”
2. Te wijzigen in:
   • WOB/WOO
     Het recht op inzage in overheidsdocumenten is geregeld in de slecht functionerende Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). (…) Door duidelijke richtlijnen over de structuur van documentatie op te stellen moet altijd achterhaald kunnen worden waar enige politieke beslissingen ontstonden.

Het feedbacksysteem is een interessant voorstel. Ons voorstel in het TK2012-programma was echter helderder geformuleerd. Daarom stel ik de oorspronkelijke tekst uit het TK2012-programma te gebruiken.

1. Toevoegen aan hoofdstuk 'Overheid: Open, inzichtelijk en efficiënt'; direct onder de inleiding
   • Feedbacksysteem voor wetgeving
     Er komt een systeem dat automatisch terugkoppelt wat er fout gaat op uitvoerend niveau, zodat snel aanpassingen op een hoger niveau kunnen worden gedaan. Een dergelijk systeem is vergelijkbaar met het bug-trackingsysteem dat op het internet gebruikt wordt.
2. Schrappen:
   • Feedbacksysteem
     Door de regelgevende overheidsinstantie direct verantwoordelijk te maken voor (een eerste versie van) de uitwerking, kunnen veel problemen worden voorkomen. Wij denken dan aan een feedbacktrackingsysteem voor bureaucratie en wetgeving. Een dergelijk systeem faciliteert terugkoppeling van mensen die beleid daadwerkelijk uitvoeren. Een platform voor de communicatie tussen beslisser en uitvoerder. Wat er fout gaat op uitvoerend niveau wordt automatisch teruggekoppeld, zodat aanpassingen op een hoger niveau snel gemaakt kunnen worden. Een dergelijk feedback systeem maakt overheidshandelen minder rigide.

Overwegende dat:

• uit het paragraaf 'feedbacksysteem' niet duidelijk wordt wat het concrete beleidsvoorstel is;
• het onmogelijk is zonder tal van andere procedures aan te passen democratisch door het parlement aangenomen wetten continu te wijzigen;
• het voorstel hier niet op ingaat;
• gemeentes door middel van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) al feedback geven op nieuwe wetgeving;
• hoewel het idee van het 'live' geven van feedback op nieuwe wetgeving door de mensen die met de uitvoering te maken hebben sympathiek is, net als het minder rigide maken van de overheid nastrevenswaardig is, het paragraaf in zijn huidige staat ondoordacht en onuitgewerkt is,

1. Besluit tot schrapping over te gaan van de paragraaf
   • “Feedbacksysteem”

Overwegende dat:

• het huidige paragraaf over referenda ook andere maatregelen voorstelt dan referenda;
• een raadgevend referendum aan het begin van beleidsvorming onmogelijk is aangezien een raadgevend referendum alleen een ja nee keuze voorlegt, en het dus logischer is hier andere middelen voor te gebruiken, die in het hoofdstuk democratie al worden behandeld;
• een agenderend referendum al bestaat, dit een burgerinitiatief heet (Burgerinitiatief);
• een burgerinitiatief niet thuishoort in het paragraaf over referenda;
• de inleiding een opsomming van maatregelen, die andere hoofdstukken wel heeft, mist.

1. Besluit tot schrapping over te gaan van
   • “Wij stellen de volgende maatregelen voor:
     • Het huidige raadgevend referendum veranderen in een bindend correctief referendum.
     • Er komt een raadgevend referendum aan het begin van beleidsvorming.
     • Een agenderend referendum, zodat mensen punten op de politieke agenda kunnen zetten.
     • E-democracy en burgertoppen om participatie te verhogen.”
2. Toe te voegen aan het einde van de algemene tekst in het hoofdstuk Democratie:
   • “Wij stellen de volgende maatregelen voor:
     • E-democracy gebruiken om burgers een stem te geven aan het begin van beleidsvorming.
     • E-democracy inzetten als extra middel voor burgers om onderwerpen op de politieke agenda te zetten.
     • Het huidige raadgevend referendum veranderen in een bindend correctief referendum.
     • Besluitvorming zo lokaal mogelijk laten plaatsvinden.
     • Het aantal stemmen dat nodig is om een Kamerzetel te bemachtigen terug te brengen naar het niveau van 1956.
     • Een constitutioneel hof in te voeren.
     • Benoemingen in het openbaar bestuur in een openbaar, transparant sollicitatieproces laten plaatsvinden.”

Overwegende dat:

• Kiesdrempels ondemocratisch zijn en grote partijen bevoordelen

1. Toevoegen aan Kernpunt 'democratie en invloed burger'
   • Geef kleine partijen een eerlijke kans
     Kiesdrempels zijn ondemocratisch en bevoordelen grote partijen. Om kleine partijen en minderheden evenveel kans op vertegenwoordiging te geven:
     • Wordt bij de Tweede Kamerverkiezingen de kiesdrempel volledig afgeschaft, zodat vanaf een halve kiesdeler kans gemaakt wordt op een restzetel.
     • Wordt bij een lijstverbinding het aantal stemmen van de lijstverbinding meegenomen bij het verdelen van de zetels, ongeacht of de losse partijen op eigen kracht de kiesdrempel gehaald zouden hebben.

Overwegende dat:

• een burgerforum een (eventueel door de overheid georganiseerd) advies of besluitvormingsorgaan is dat is samengesteld uit een gelote groep burgers;
• een burgertop een door burgers zelf georganiseerde samenkomst is waarin maatschappelijke ideeën worden verzameld, niet per se met als doel beleid te veranderen;
• een burgerforum en een burgertop inhoudelijk iets anders zijn;
• het in de al snel in techniek verzandende discussie over democratische tools, onverstandig is deze termen door elkaar te gebruiken;
• mensen er door de connotatie van het woord forum vaak van uit gaan dat een (offline) burgerforum hetzelfde is als e-democracy en dit voor onnodige verwarring zorgt;
• het verstandig is duidelijk uit te leggen wat een burgerforum is en hier een nieuwe naam aan te geven, zoals burgervergadering,

1. Besluit:
   • Daarnaast wil de Piratenpartij burgertoppen organiseren, waarbij willekeurige burgers worden uitgenodigd om bij elkaar te komen en in een interactieve workshop oplossingen te bedenken voor problemen in de samenleving. Op deze manier willen wij burgers weer een streepje voor geven en de invloed van lobbyisten terugdringen. Breng de democratie naar burgers. Niet eens per vier jaar, maar iedere dag.
2. Te wijzigen in:
   • Burgervergaderingen
     De Piratenpartij wil burgervergaderingen organiseren. Bij een burgervergadering wordt een willekeurige groep burgers geloot en uitgenodigd om samen aan een oplossing te werken voor lastig op te lossen maatschappelijke uitdagingen. Zij hebben hierbij toegang tot dezelfde hulp en expertise als politici nu hebben.
     
     Politici willen hun achterban tevreden houden en hun partij profileren. Bij de moeilijkste maatschappelijke problemen komen ze er daardoor vaak niet samen uit waardoor onderwerpen soms jarenlang blijven liggen. Burgers komen zelf veel eerder tot consensus. Een goed voorbeeld van hoe een burgervergadering kan bijdragen aan consensus over een lastig politiek onderwerp is de grondwet van Ijsland. De principes van deze grondwet zijn samengesteld door een burgervergadering van een groep gelote burgers. In een referendum sprak 67 procent van de IJslandse bevolking zich uit voor deze grondwet.

Overwegende dat:

• e-democracy en burgertoppen verschillende democratische tools zijn;
• het logisch is ze dus ook in een los paragraaf te behandelen,

1. Besluit:
   • Directe inspraak: E-democracy / offline burgertoppen
     Mensen weten zelf het beste wat zij willen. (…) Niet eens per vier jaar, maar iedere dag.
2. Te wijzigen in:
   • E-democracy
     Mensen weten zelf het beste wat zij willen. (…) In dit systeem kan iedereen op eenvoudige wijze meedoen aan besluitvorming via directe democratie (zelf) of door het vrijwillig overdragen van je stem.
     
     Offline burgertoppen
     Daarnaast wil de Piratenpartij burgertoppen organiseren, waarbij willekeurige burgers worden uitgenodigd om bij elkaar te komen en in een interactieve workshop oplossingen te bedenken voor problemen in de samenleving. (…) Breng de democratie naar burgers. Niet eens per vier jaar, maar iedere dag.”

1. Inleidende zin:“Auteursrecht is er, om te voorkomen dat iemand anders geld verdient aan het werk van een auteur zonder de auteur te erkennen of te betalen.
2. Vervangen door:“Auteursrecht is bedoeld om de creatieve output aan te moedigen door de scheppende kunstenaars een beperkt monopolie op het gebruik en de verspreiding van hun werk te geven. Zodra deze rechten vervallen, gaan de werken naar het publieke domein om gebruikt te kunnen worden door anderen, en er verder op gebouwd kan worden. Auteursrecht wordt toegekend aan de makers in ruil voor het uiteindelijke voordeel dat de maatschappij ontvangt door het beschikbaar hebben van deze werken, gemaakt voor en vrijgegeven aan het publieke domein.”

1. Toevoegen bij Justitie, onderaan:
   • Klokkenluiders zijn soms hard nodig. In uitzonderlijke gevallen moeten regels worden overtreden om de mensheid een dienst te bewijzen. De Piratenpartij komt op voor rechtvaardigheid, en steunt alle mensen, wereldwijd, die ditzelfde proberen te doen. Nederland moet weer voorop gaan lopen als het gaat om mensenrechten en burgerrechten en rechtvaardigheid. Daarom moet Nederland een veilige haven bieden aan diegenen, waar dan ook ter wereld, die echt iets moedigs doen om de mensen te helpen. Een veilige haven betekent in deze context ook dat er geen kans meer is op uitlevering in een later stadium.
     
     De eerste klokkenluider die Nederland moet verwelkomen is Edward Snowden. Er zijn er maar weinigen die de afgelopen jaren zo’n grote impact hebben gehad op de geschiedenis als hij. Dankzij Snowden weten wij nu hoezeer onze burgerrechten worden geschonden, hoe grotesk de toezichtloze Westerse opsporingsdiensten te werk gaan. Dankzij Snowden weten mensen meer. En dat was hard nodig. Nederland moet Edward Snowden politiek asiel verlenen. Meteen.

1. Onderstreepte tekst toevoegen in het hoofdstuk 'Justitie':
   • De verantwoordelijke minister lijkt weinig grip op dit ministerie te hebben. Het ene schandaal volgt het andere op. Daarom moet de creatie van dit 'superministerie' ongedaan worden gemaakt. Politie (veiligheid) moet terug naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. We krijgen dan een ministerie van Justitie oude stijl terug. De forensische diensten dienen verbeterd en uitgebreid te worden.
     
     Aanpak fiscale sluiproutes
     Er moet meer geïnvesteerd worden in de fiscale recherche. Er moeten meer forensische accountants worden opgeleid. Er is een grootschalige hoeveelheid “zwart geld” in diverse belastingparadijzen verstopt door vermogende bedrijven, fondsen en particulieren. Het gaat echt om duizenden miljarden euro's. Deze belastingfraude schaadt ons allemaal. Daarom moeten fiscale sluiproutes strikter en meer intensief worden aangepakt. De opsporing en aanpak van deze misdaad moeten worden uitgebreid en geïntensiveerd.

1. Onderstreepte tekst toevoegen in het hoofdstuk 'Justitie':
   • Scheiding van Veiligheid en Justitie:
     Politie moet terug naar BiZa Het toevoegen van politie aan het ministerie Veiligheid en Justitie heeft de nodige problemen veroorzaakt. In geen van onze buurlanden kent men een ministerie waar rechtspraak, openbare orde en veiligheid onder één dak zijn gebracht. In een sterke rechtsstaat hoort de rechterlijke macht onafhankelijk te zijn. Ook de financiering van de rechterlijke macht dient onafhankelijk en stabiel te zijn. Zonder een solide rechterlijke macht is er ook geen daadwerkelijke veiligheid mogelijk

1. Onderstreepte tekst toevoegen in het hoofdstuk 'Justitie':
   • Training en ondersteuning van de politie.
     Het monopolie op geweld brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Agenten moeten adequate kennis van wetgeving en bevoegdheden hebben. Geweldtraining moet gericht zijn op de-escalatie, om onrechtmatig gebruik van geweld door politie te voorkomen. De Piratenpartij wil kennis en vaardigheden verhogen door middel van regelmatige trainingen waarin de-escalatietraining, geweldtraining, het actualiseren van kennis, psychische ondersteuning en evaluaties centraal staan. Ook de schietvaardigheid dient vaker geoefend te worden. Daarnaast moet er goede ondersteuning en hulp zijn voor agenten met psychische klachten.

1. Toevoegen aan hoofdstuk 'Gezondheidszorg':
   • Het verzekeringsstelsel in de zorg heeft niet geleid tot marktwerking. Vier grote verzekeraars maken de dienst uit. Ondanks dat dit op lange termijn tot kostenbesparingen kan leiden, wordt er door een gebrek aan financiële prikkels weinig aandacht besteed aan preventie. Er zijn onvoldoende prikkels Momenteel wordt er in het buitenland succesvol geëxperimenteerd met regiobudgettering. De Piratenpartij wil naar aanleiding van dit succes ook regiobudgettering invoeren in Nederland. Het inrichten van een nationaal zorg fonds is daartoe een eerste stap. Als dit op macro, meso en micro niveau goed wordt georganiseerd kan dit een aanzienlijke kostenbesparing geven; tot 10%. Bovendien kan vanuit deze structuur een actief preventiebeleid gevoerd worden op basis van heldere duidelijke en eerlijke voorlichting.
2. En schrappen:
   • De rol van verzekeraars wordt ingeperkt. (..) Daarnaast moet jeugd-GGZ weer terug naar de zorgverzekeringswet. (..)
     
     Wisselen van verzekeraar
     Een zorgverzekeraar heeft het hele jaar door een inspanningsplicht om klanten tevreden te houden. Door een zorgverzekering na een periode van een jaar maandelijks opzegbaar te maken, is het makkelijker voor iemand om over te stappen. ZO wordt voorkomen dat een verzekeraar weigert te handelen in het belang van de verzekerde. (..) inclusief zorgverzekeraars (..) verzekeraars of (..) de zorgverzekeraar of (..) gezondheid wordt niet alleen bepaald door medische zorg. Levensstijl speelt een grote rol. De Piratenpartij staat voor keuzevrijheid. Mensen mogen zelf bepalen hoe ze willen leven. De overheid kan wetenschappelijk aangetoond 'gezond gedrag' stimuleren via voorlichting, maar mag daarmee niet de individuele keuzevrijheid aantasten. Alle zorgverzekeringen dienen voor iedereen toegankelijk te zijn. Levensstijl en gezondheid mogen hier geen invloed op hebben.

1. Toevoegen aan hoofdstuk Gezondheidszorg:
   • Commercieel verzekeraars bepalen steeds meer wie welke zorg krijgt, en waar. Door een illusie van marktwerking zijn de bureaucratie en de verspilling explosief gegroeid. De kwaliteit is gedaald, terwijl de kosten zijn gestegen. Keuzevrijheid voor burgers wordt steeds verder ingeperkt. Door het stijgende verplichte eigen risico zien steeds meer mensen af van noodzakelijke zorg, omdat ze die niet kunnen betalen. Huisartsen luiden hierover al jaren de noodklok.
     De Piratenpartij wil daarom een Nationaal Zorgfonds. Dit fonds staat ten dienste van de bevolking en zorgverleners, zonder commerciële belangen. (..) Daarnaast moet jeugd-GGZ weer terug naar het Rijk.
2. En schrappen:
   • Daarnaast moet jeugd-GGZ weer terug naar de zorgverzekeringswet. (..)
     
     Wisselen van verzekeraar
     Een zorgverzekeraar heeft het hele jaar door een inspanningsplicht om klanten tevreden te houden. Door een zorgverzekering na een periode van een jaar maandelijks opzegbaar te maken, is het makkelijker voor iemand om over te stappen. Zo wordt voorkomen dat een verzekeraar weigert te handelen in het belang van de verzekerde. (..) inclusief zorgverzekeraars (..) verzekeraars of (..) de zorgverzekeraar of

1. Toevoegen bij Patiëntgegevens na de eerste alinea:
   • De metadata in de audit trail zijn privacygevoelig en moeten net zoals medische gegevens als bijzonder persoonsgegevens aangemerkt worden. Systemen die deze data verwerken en inzichtelijk maken voor de burger moeten deze data beschermen met dienovereenkomstige beveiligingsmaatregelen. Om dit te kunnen garanderen en toetsen moeten deze systemen gebouwd zijn met open source software en ontwikkeld met privacy en security by design.
2. Zodat de hele alinea wordt:
   • De gegevens van en over de patiënt zijn en blijven altijd eigendom van de patiënt zelf. Het moet daarom altijd inzichtelijk zijn aan wie gegevens (op een need-to-know basis) beschikbaar zijn gesteld. Gegevens mogen door zorgaanbieders nooit gedeeld worden met derden, inclusief zorgverzekeraars, zonder expliciete geïnformeerde toestemming van patiënten. Brongegevens bevatten vaak een audit trail2) waarin staat welke gegevens door welke instantie zijn ingezien en/of gedeeld aan derden, zoals verzekeraars of apothekers. Dit audit trail moet online inzichtelijk worden voor de eigenaar van de data (de burger). De metadata in de audit trail zijn privacygevoelig en moeten net zoals medische gegevens als bijzonder persoonsgegevens aangemerkt worden. Systemen die deze data verwerken en inzichtelijk maken voor de burger moeten deze data beschermen met dienovereenkomstige beveiligingsmaatregelen. Om dit te kunnen garanderen en toetsen moeten deze systemen gebouwd zijn met open source software en ontwikkeld met privacy en security by design.

1. Toevoegen bij Patiëntgegevens in de tweede alinea (bold gemarkeerd):
   • Wanneer een arts een medicijn voorschrijft, is dat, alléén met nadrukkelijke toestemming van de patiënt ook zichtbaar voor de partij die het medicijn verstrekt. Door deze elektronische afstemming kan medicijn distributie efficiënter worden ingericht dan via buurtapothekers waar je persoonlijk naar toe moet om medicijnen op te halen.

1. De onderstreepte zinnen toevoegen:
   • Door het verplaatsen van jeugdhulp naar de gemeenten (in 2015) in combinatie met een pakket aan bezuinigingen is de kwaliteit van jeugdhulp vaak niet adequaat. Er is sprake van postcodezorg waardoor jongeren afhankelijk van het gebied waar ze wonen steeds vaker niet terecht kunnen voor zorg. Bezuinigingen in de jeugdhulp mogen niet leiden tot kwaliteitsverschillen per gemeente. Het beschikbare budget voor jeugdzorg moet daarom omhoog. Er moet tevens betere controle en toezicht op geleverde zorg komen. Daarnaast moet jeugd-GGZ weer terug naar de zorgverzekeringswet. Om privacy van kinderen te garanderen worden hun gegevens niet of zo min mogelijk gedeeld met derden. Waar deze wel gedeeld worden gelden strenge eisen zodat zo min mogelijk mensen toegang hebben tot deze gegevens. Met wie er gegevens gedeeld worden bepalen de ouders/voogden zolang een kind onder de 12 is, tussen de 12 en 16 heeft een kind hier ook inspraak in, en vanaf 16 bepaalt een kind zelf. Indien noodzakelijk voor goede hulpverlening mogen er gegevens gedeeld worden zonder toestemming, in deze gevallen moeten de zwaarwegende redenen op naam van de hulpverlener worden vastgelegd in het dossier. Zowel ouders/voogden als kinderen hebben recht op volledige informatie, ook als gegevens tegen hun wil gedeeld zijn mogen ze de redenen hiervoor weten. Wanneer een kind ouder is dan 16 hebben ouders/voogden niet langer recht op volledige informatie, informatie zal dan alleen gedeeld worden met toestemming van het kind.

1. Toevoegen bij Wisselen van Verzekeraar: De onderstreepte zinnen:
   • Een zorgverzekeraar heeft het hele jaar door een inspanningsplicht om klanten tevreden te houden. Door een zorgverzekering na een periode van een jaar maandelijks opzegbaar te maken, is het makkelijker voor iemand om over te stappen. Zo wordt voorkomen dat een verzekeraar weigert te handelen in het belang van de verzekerde. Binnen 1 maand na de einddatum van een contract moet een zorgverzekeraar alle lopende medische behandelingen financieel afhandelen, daarna mag een zorgverzekeraar geen inzicht meer krijgen in medische dossiers. Daarnaast moet een zorgverzekeraar binnen 3 maanden na de einddatum van het contract alle persoonlijke medische gegevens van hun cliënt verwijderen (met uitzondering van niet herleidbare transactiedata)

Overwegende dat:

• minder bedeelden eerder geneigd zijn een “vrijwillig” eigen risico te nemen om kosten te besparen;
• minder bedeelden met een “vrijwillig” eigen risico eerder zorg mijden om zorgkosten te ontwijken;
• de kans dat zij er “vroeg bij zijn” hierdoor afneemt met alle gezondheidsrisico’s voor de patiënt en maatschappelijke kosten van dien;
• gezondheidszorg een fundamenteel burgerrecht is en er derhalve geen zorgkloof zou mogen zijn tussen de minder en beter bedeelden in onze maatschappij,

Besluit te schrappen:

• “Het vrijwillig eigen risico is iets tussen verzekeraar en klant en kan gewoon blijven bestaan.”

Overwegende dat: de verplichting aan een homoseksueel om een jaar lang geen seksuele contact te hebben gehad alvorens je bloed mag doneren discriminerend is.

- Besluit toe te voegen aan hoofdstuk 'Gezondheidszorg':

• Bloeddonatie door homoseksuelen.
  Op dit moment is het als homoseksueel niet mogelijk om bloed te doneren tenzij je een jaar lang geen seks hebt gehad. Niet je geaardheid moet bepalend zijn bij het doneren van bloed maar veiligheid. De Piratenpartij vindt dat we iemand niet op basis van zijn of haar geaardheid mogen uitsluiten voor bloeddonaties.